In Zand en As

Misschien draait de aarde wel om haar as, speciaal voor mij om er uit te herrijzen. Ik denk echter van niet. Na een explosieve vierlandenradslag bevind ik mij nu in de Kazachstaanse woestijn. Een stunt die, hoewel hij anderhalve maand in beslag heeft genomen, Steven Segal's meest glorieuze duikrol reduceert tot een iets minder glorieuze duikrol.
Hoe leuk dit ook mag klinken, betekent dit helaas wel dat het einde van mijn reis in zicht is. Uit pure willekeur stelde ik dit land ooit als einddoel, en nu dat dit behaald is, kan ik weer rustig ademhalen. Sinds mijn vorige blog is er veel gebeurd. Veel waarover ik vandaag helaas niet kan berichten. Hier zal ik jullie (als jullie daar uberhaupt behoefte aan hebben), verbaal mee lastig vallen. Ik zal, als ware het de vlucht van een vogel, de afgelopen weken doorsuizen en jullie een mooi overzicht geven.

Daar gaan we dan. Na de Georgische bergen vertrok ik (na een tussenstop in Tblisi) richting Yerevan, de hoofdstad van Armenië. De stad bleek een erg moderne plek die aanvoelde als een gemiddelde badplaats in Spanje: moderne gebouwen, neonlichten en kinderen die in kleine kinderjeepjes het hoofdplein onveilig maakten. Na mijn vertrek bleek dit stadsbeeld echter geheel niet te corresponderen met de rest van het land. Dit werd namelijk gekenmerkt door stof, oude gebouwen en kapotte dingen. Interessant om naar te kijken, maar niet om een lange tijd in te verblijven. Het is prachtig om overal sporen van ongerepte oudheid te vinden. Ik doel hierbij niet op grotten met schilderingen of romeinse tempelcomplexen, maar op de spreekwoordelijke voetafdrukken van het Sovjet-tijdperk. Ik overnachtte bijvoorbeeld in een oud Communistisch hotel. Een gebouw dat na de dood van de Sovjet Unie zowel van binnen als van buiten vrolijk aan het ontbinden was geslagen. Dit was natuurlijk goed voedsel om mijn fantasie op los te laten gaan; wie heeft hier geslapen? Wat is dit ooit geweest? Wat moet ik er nu van denken? Verandering van spijs doet eten, maar te veel van alles is overdaad. Niet-lekkende toiletten zijn tenslotte ook leuke dingen. Hiernaast is er ook Karabach. Een gebied dat officiëel in Azerbeijan ligt, maar dat door Armenië wordt bezet. Het gebied valt echter niet onder Armeense Juristictie. Het heeft immers enkele jaren geleden haar eigen onafhankelijkheid uitgeroepen. Een kreet die overigens alleen door Armenië werd erkend. In het hele gebied hangt een drijgende sfeer. Het leger is sterk aanwezig en de kruitdampen van de toekomst zijn in het heden al bijna te ruiken. Armenië: een verstofte ruigjas met "de beste bedoelingen".

Ik had met een Oostenrijkse vriend afgesproken om samen Iran door te reizen. Ik ontmoette hem in Kapan en samen gingen we de grens over. Iran kan ik het beste vergelijken met de vreemde zaak van "Dr. Jeckyll en Mr. Hyde". Het is een land met twee totaal verschillende gezichten. Aan de ene zijde staat een ongelofelijk warm en gastvrij volk dat iedere gast hartelijk met een glas thee en een babbel (ok al spreken ze vaak geen Engels) verwelkomt. In iedere plaats waar we kwamen werden we op gelijke wijze begroet. Het was ongelofelijk indrukwekkend, maar na honderd maal per dag "hey mister! what country you from? Welcome!" te hebben gehoord, stiekem een beetje vervelend. Iedereen toont belangstelling in je, maar de schaduwzijde hiervan is dat iedereen belangstelling in je toont. Aan de andere zijde van de ring staat de overheid. Een hyper-islamitische militante groep die ongelofelijk hoge eisen aan haar bevolking en bezoekers stelt. Zo zijn publieke executies nog aan de orde van de dag en is het verboden om publiekelijk te verklaren dat je Atheist bent. De leider van de Islamitische revolutie in 1979, Khomeni, is (in portretvorm) in iedere winkel en op ieder overheidsgebouw te vinden. Ook op ieder geldbiljet is zijn strenge bebaarde gezicht te bewonderen. Toen ik en de Oostenrijker op straat een onschuldig (en kinderachtig) grapje maakten over hoofddoekjes, werden we hier meteen met dringende toon op aangesproken. Een vreemde ervaring die ons met de neus op de feiten drukte: er is een grote kans dat er overal naar je geluisterd wordt. Toch hoorden we van haast alle jongeren die we spraken zeer sterke anti-islamitische geluiden. Wellicht zit er een nieuwe groene revolutie aan te komen. Als dit daadwerkelijk gebeurt, zal alles in het land veranderen.

In Iran besloot ik een poging te wagen om een visum voor Turkmenistan te krijgen. Na een flinke hoeveelheid bureaucratische hoepelsprongen lukte dit me. Door kilometers en kilometers vol met droge zandvlaktes vertrok ik dus naar Ashgabat, de hoofdstad van deze erg gesloten en geheimzinnige staat. Het centrum van de stad is de meest surrealistische plek waar ik ooit ben geweest: gigantische marmeren gebouwen met een architectuur waar geen stijlstempel op te drukken is. Denk aan oude Romeinse gebouwen, maar dan giganitsch groot en met invloeden van een super ontwikkeld alienras. Naast deze pompeuze bouwwerken, hangen overal portretten van de vormalige president. Een man die zichzelf heeft verheven tot een soort halfgod. Hij noemde zichzelf Turkmenbashi, vader der Turkmenen. Ook de maand september heeft hij naar zichzelf laten vernoemen. Naast al deze portretten, heeft men ook gouden standbeelden van hem gemaakt. Deze zijn overal in de stad te vinden. Vreemd genoeg, mogen er van de authoriteiten haast nergens fotos gemaakt worden. Op sommige plaatsen werd mij zelfs toegeschreeuwd dat ik niet op de stoep mocht lopen. Op andere plaatsen mocht ik niet stil staan. Ook in Turkmenistan is er een groot verschil tussen de hoofdstad en de rest van het land. De andere steden hadden een veel bescheidener karakter: hoekige ex-sovjet appartementencomplexen en minder extravagante standbeelden. Ook de politie was minder streng. De mensen waren erg gastvrij. Haast alle vrouwen dragen traditionele klederdracht; prachtig kleurrijke jurken met diepe tinten. Hun hoofddoeken (die ze meer uit traditioneel oogpunt dan uit religieus oogpunt dragen) zijn van hetzelfde kleurenpalet. Dit geeft het hele land een vrolijk, exotisch, maar ongewoon straatbeeld. Net als in Iran, bestaat er geen nachtleven. In Iran was dit omdat alcohol en ongehuwd contact tussen mannen en vrouwen verboden zijn, in Turkmenistan is het omdat er een wettelijk avondklok van 11uur s'avonds is.

Na vier dagen in Turkmenistan te hebben doorgebracht (langer strekte mijn visum niet), kwam ik aan in Kazachtan. Hoewel, zo gemakkelijk ging het niet. Na het laatste dorpje in Turkmenistan, Garabogaz, moest ik anderhalf uur met een taxi door de pure woestijn rijden om bij de grens te komen. geen wegen, alleen zand. Gelukkig zat ik in de auto met een vrolijke chauffeur en zo'n 5 oudere dames. Na een tijd zagen we eindelijk de grenspost aan de horizon opdoemen. Plotseling kwam de auto tot stilstand. Een stofwolk. Een wiel rolde door hat zand. Eventjes dacht ik dat het reservewiel van de achterzijde van de auto was losgebroken. Helaas bleek dit niet het geval. Het wiel, dat inmiddels zo'n honderd meter de woestijn was ingedenderd, was van de rechter achteras van de auto afgebroken. "Kut". Toen ik, aardig als ik ben, het ontsnapte wiel ging halen, zag ik in de verte de oude dames vlug in een andere auto stappen en vertrekken. Mij lieten ze, samen met het wiel en de chauffeur, in eeuwige zandbak achter. Na enkele minuten samen met de chauffeur met het kapotte voertuig te hebben aangemodderd, besloot ik naar de grenspost te lopen en Kazachstan binnen te gaan. Toen ik eenmaal door de douane heen was, bleek dat de andere zijde van de grens niet veel beter was. Er waren hier echter geen taxis of bussen naar de volgende plaats te bekennen. Na ongeveer twee uur met mijn voeten tussen de woestijnkorrels te hebben gewacht, nam iemand me mee naar het dichtstbijzijnde dorp. Hier ontmoette ik een man die zei dat ik gratis mocht komen slapen bij een aantal bouwvakkers uit Oezbekistan. Dit betekende een openlucht overnachting in een onverwacht comfortabele bouwput.

De afgelopen week heb ik vrij rondgereisd door kleine woestijndorpjes. Ik kom erg veel mensen tegen, maar niemand spreekt Engels. Ik heb al zo'n tien dagen geen enkele westerling gezien, wat een erg vreemde ervaring is. Kazachstan is een grote uitdaging, maar geen vervelende. Nu mijn reis op het einde afdruist, begin ik steeds meer te denken aan het leven dat me in Nederland te wachten staat. Na bijna een half jaar verstoken te zijn van iedere soort structuur, zal wat regelmaat waarschijnlijk een welkome verandering zijn. Een baan, een plaats om te leven, de saaie grotemensendingen. Ik verwacht dat het net gaat zijn alsof ik in mijn bed pis. Eerst lekker warm en comfortabel en daarna klam en ranzig. Gelukkig is er altijd een wasmachine wiens systeem, om goed te reinigen, altijd om haar as moet draaien.

Tot de volgende!(?